ตลาดน้ำบางน้ำผึ้ง

       เมื่อได้ยินคำว่าตลาดน้ำ ผู้คนส่วนใหญ่มักจินตนาการไกลไปถึงจังหวัดสมุทรสงคราม จนแอบมองข้ามตลาดน้ำดีๆ และใกล้ๆ กับเมืองหลวงอย่าง ตลาดน้ำบางน้ำผึ้ง แห่งอำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ ที่ยังคงความใสสะอาดของน้ำ และวิถีการขายของพ่อค้าแม่ค้าแบบดั้งเดิมไม่เปลี่ยนแปลง
       ถ้าคุณเป็นคนกรุงที่เบื่อกับอาการอยากไปเที่ยวต่างจังหวัด แต่ไม่มีเวลาและไม่มีสตางค์เติมน้ำมันรถไปไหนมาไหนไกลๆ ลองตีวงการท่องเที่ยวให้แคบลงอีกนิด แล้วคุณจะเห็นว่ายังมีสถานที่ท่องเที่ยวดีๆ อย่าง “ตลาดน้ำบางน้ำผึ้ง” ที่ไม่ใช่แค่ใกล้เมืองหลวง แต่ยังประหยัด แถมยังชวนให้รำลึกถึงวันวานได้ดีอีกด้วย

        ตลาดน้ำแห่งนี้เปิดขึ้นเมื่อต้นปี พ.ศ. 2547 ด้วยความร่วมมือขององค์การบริหารส่วนตำบลบางน้ำผึ้งและชาวบ้าน ที่ได้ร่วมกันจัดการพื้นที่และสร้างตลาดขึ้นมาใหม่ โดยจัดเป็นตลาดน้ำเล็กๆ เลียบคลองประมาณ 2 กิโลเมตร  ขนานไปกับคลองซอยสายเล็ก ๆ   ที่แตกแขนงจากแม่น้ำเจ้าพระยาเข้ามาในพื้นที่ที่ทำการเกษตรของชาวบ้าน  เพื่อใช้เป็นที่จำหน่ายสินค้าและบริการของชาวบ้าน เป็นการสร้างรายได้และสร้างอาชีพให้กับชาวบ้าน อีกทั้งยังกลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่ได้รับความนิยมและสร้างรายได้ให้กับอำเภอพระประแดงเป็นอย่างมาก

       เมื่อเดินทางมาที่บางน้ำผึ้งคงอดไม่ได้ที่จะ เดินเที่ยว ตลาดน้ำบางน้ำผึ้ง เพราะที่ตลาดน้ำเป็นเสมือนศูนย์รวมวิถีชีวิต ความเป็นอยู่ ภายในตลาดจะมีของกินของฝากนานาชนิด ให้เลือกสรรหาซื้อจับจ่าย ไม่ว่าจะเป็น ขนมหวานพื้นเมืองฝีมือชาวบ้าน ขนมถ้วย ขนมจาก กล้วยแขก ม้าฮ่อ ขนมตระกูลทอง กาละแมกวน ฝอยเงินที่ใช้ไข่ขาวต้มในน้ำเชื่อมรสหวานชุ่มคอ หมี่กรอบโบราณ ก๋วยเตี๋ยวลุยสวน ไส้กรอกโบราณ ห่อหมกหมู หอยทอดในถาดขนมครก ไก่สะเต๊ะ น้ำพริกต่าง ๆ ผักดองชนิดต่าง ๆ ที่ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการแปรรูปพืชผักให้มีรับประทานนอกฤดูกาล ฯลฯ รวมถึงมีต้นไม้นานาพันธุ์ ปลาสวยงามหลากชนิด และผลิตผลของชาวบ้าน เช่น มะพร้าวอ่อน มะม่วงน้ำดอกไม้ ฝรั่ง กล้วยหอม ชมพู่มะเหมี่ยว ผักพื้นบ้าน เป็นต้น วางจำหน่ายตลอดสองข้างทางความยาวกว่า 2 กิโลเมตร ขนานไปคลองซอยสายเล็ก ๆ ที่แตกแขนงจากแม่น้ำเจ้าพระยา ทำให้อากาศไม่ร้อนเกินไป เพราะสายลมพัดเอื่อย ๆ ปะทะใบหน้าอยู่ตลอดเวลา ที่หลายต่อหลายคนได้มาเที่ยวแล้วบอกต่อ นอกจากบริเวณตลาดน้ำ เราสามารถเยี่ยมชมมินิพิพิธภัณฑ์ ที่รวบรวมเรื่องราว ข้าวของเครื่องใช้ในสมัยโบราณไว้ให้ได้ชม โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย แต่ความพิเศษของที่พิพิธภัณฑ์ คือ เป็นแหล่งรวบรวมเปลือกหอยนานาชนิดที่หาได้ยาก จากทั่วโลก ไว้ให้ได้ศึกษาอีกด้วย โดยพิพิธภัณฑ์ ตั้งอยู่ที่ ผึ้งนางโฮมสเตย์ หรือจะเลือกปั่นจักรยานเที่ยวชมวิถีชีวิต วัดเก่าแก่ที่บางน้ำผึ้งก็ได้เช่นกัน

 

การพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวตลาดน้ำบางน้ำผึ้ง 

       ซึ่่งดำเนินการโดยองค์การบริหารส่วนตำบลบางน้ำผึ้ง เป็นแก้ไขปัญหาของชุมชนเรื่องผลผลิตไม่มีที่จำหน่าย สินค้าราคาตกต่ำ เป็นการประหยัดค่าขนส่งสินค้า เพราะสินค้าแต่ละชนิดมีอายุไม่เท่ากัน และหลังจากมีแหล่งท่องเที่ยวตลาดน้ำบางน้ำผึ้งแล้ว สามารถแก้ไขปัญหาให้แก่ชุมชนเรื่องผลผลิตทางเกษตรได้ เพราะมีการสร้างอาชีพและรายได้ให้แก่ประชาชนในพื้นที่ และผลการศึกษาด้านปัจจัยที่ส่งเสริมให้การพัฒนาประสบความสำเร็จพบว่า ปัจจัยภายนอกซึ่งได้แก่กระแสการส่งเสริมการท่องเที่ยวรูปแบบต่างๆ ของภาครัฐ ที่สร้างความต้องการในการท่องเที่ยวของภาคประชาชนอย่างต่อเนื่องควบคู่กับการส่งเสริมแหล่งท่องเที่ยวระดับท้องถิ่นนั้น ทำให้เกิดกระแสการท่องเที่ยวในระดับท้องถิ่นเพิ่มมากขึ้นทำให้มีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติให้ความสนใจและปัจจัยภายในของแหล่งท่องเที่ยวตลาดน้ำบางน้ำผึ้งที่ส่งผลต่อความสำเร็จในการพัฒนาคือ พื้นที่แหล่งท่องเที่ยวที่เป็นธรรมชาติมีเอกลักษณ์ทางท้องถิ่นเพราะเป็นพื้นที่สวนเกษตรดั้งเดิมแบบยกท้องร่อง ซึ่งเป็นพื้นที่อนุรักษ์ของภาครัฐมาตั้งแต่ปี พ.ศ.2520 และการมีผู้นำที่เข้มแข็งมีความมุ่งมั่นในการพัฒนา และเป็นผู้นำอย่างเป็นทางการคือดำรงตำแหน่ง นายกอบต.นั้น สามารถจัดสรรงบประมาณเพื่อการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวได้อย่างต่อเนื่อง รวมถึงสามารถขยายผลการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวไปเชื่อมโยงกับการพัฒนาชุมชนในด้านต่างๆได้อย่างกว้างขวาง เช่น การพัฒนาด้านคมนาคมที่สะดวกซึ่งสามารถเข้าถึงได้ง่าย สาธารณูปโภคต่างๆ การรื้อฟื้นวัฒนธรรมประเพณี เป็นต้น และผู้จำหน่ายสินค้าในตลาดน้ำส่วนใหญ่หรือเกือบทั้งหมดเป็นผู้มีอัธยาศัยดี มีน้ำใจ พูดคุยตอบคำถามนักท่องเที่ยวอย่างเต็มใจ จนเป็นที่ประทับใจของนักท่องเที่ยว

      ผู้จำหน่ายสินค้านอกจากขายสินค้าแล้วยังเป็นผู้ประชาสัมพันธ์ที่ดีให้แก่แหล่งท่องเที่ยวอีกทางหนึ่ง ในส่วนของกระบวนการจัดการเพื่อบรรลุตามองค์ประกอบ 4 ด้านของการเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศโดยชุมชน อันได้แก่ 

• องค์ประกอบด้านพื้นที่ท่องเที่ยว 
• องค์ประกอบด้านการจัดการ 
• องค์ประกอบด้านกิจกรรมกระบวนการ
• องค์ประกอบด้านการมีส่วนร่วม

      ซึ่งพบว่าทำได้ดีหลายด้านโดยด้านที่ต้องพัฒนาเพิ่มเติม คือ การส่งเสริมให้มีการจัดทำแผนพัฒนาตลาดน้ำและการประเมินผลร่วมกันระหว่างองค์กรและผู้จำหน่ายสินค้า เพื่อสร้างการเรียนรู้ผ่านกระบวนการมีส่วนร่วมอย่างครบวงจรแก่ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง เพื่อลดผลกระทบที่จะเกิดขึ้นด้านสิ่งแวดล้อมและเพื่อสร้างความเข้มแข็งให้แก่ชุมชนในการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวแบบยั่งยืน

       เพราะฉะนั้น การที่ตลาดน้ำบางน้ำผึ้งเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่ได้รับความนิยม จึงทำให้เกิดการกระจายรายได้ทั้งภาครัฐและเอกชน อีกทั้งมีส่วนทำให้อำเภอพระประแดงเป็นเมืองที่มีความเจริญก้าวหน้ามากยิ่งขึ้นอีกด้วย

นายฐานิสร์ กลิ่นขจร 5406612167